Ik schreef al eerder over hoe we Junior van zijn heilige Sinterklaasgeloof afhielpen (Lees: Dag Sinterklaasje). En nu de VN zich officieel een standpunt innamen over Zwarte Piet, de halve Nederlandse bevolking in oproer kwam en met Guus Wilders in de voorhoede het voor Zwarte Piet opneemt, pieker ik me suf hoe ik dit nu kan uitleggen aan Junior. Want afscheid nemen van Zwarte Piet, dat lijkt nu nog maar een kwestie van tijd.Turkije? Spanje? Schoorsteenvegers? Bevrijde Moorse kindslaven? Nog nooit heb ik zoveel cultuurhistorische uitleg gelezen over het Sinterklaasfeest als dit jaar. En welk verhaal je er ook verbindt, je kunt niet ontkennen dat Sinterklaas wit is en Zwarte Piet zwart. Dat Sinterklaas de baas is, en Piet de knecht. En hoewel je zou kunnen zeggen dat het uiterlijk van Zwarte Piet een weerspiegeling is van hoe witte mensen vroeger dachten over zwarte mensen, met het schoenpoetszwart, de rode lippen en de dikke afro. In Amerika noemen ze dat ‘Blackface’, en Spike Lee maakte er al een bijtende satire over, ‘Bamboozled’.
Ziet iemand NIET de overeenkomsten met Zwarte Piet? Het feit dat we al jaren Sinterklaas met Zwarte Piet vieren, is een drogreden. Omdat we iets al jaren doen, maakt het nog niet goed of juist. Eeuwen geleden dachten we dat de wereld plat was, en het centrum van het heelal.
Je mag zeggen en doen wat je wilt, totdat iemand anders zich daardoor gediscrimineerd voelt.
Dat is mijn bescheiden mening over de botsing van de grondrechten ‘vrijheid van meningsuiting’ en ‘verbod op discriminatie’. De kat is uit de zak: er zijn mensen die zich gediscrimineerd voelen door hoe Zwarte Piet er uit ziet, hoe hij doet en wat zijn relatie met Sinterklaas is. Je kunt verlangen naar die idyllische tijd, waarin we ons niet bewust waren van het kwetsende karakter van Zwarte Piet, je kunt zeggen dat de argumenten waarmee mensen het kwetsende karakter van Zwarte Piet motiveren niet kloppen. Je kunt alleen niks afdoen aan het gevoel dat zij hebben: dat zij zich door de huidige manifestatie van Zwarte Piet zich gediscrimineerd voelen.
En daar moeten we wat mee. De oplossing heb ik niet voor handen, want net zoals vele anderen ben ik verdeeld in edele rationele gedachten enerzijds en emotionele nostalgie anderzijds: Sinterklaas met Zwarte Piet hoort bij Nederland! En Sinterklaas is half zo leuk niet zonder Zwarte Pieten. Junior is bijvoorbeeld fan geweest van DiscoPiet, Coole Piet en Diego. Stond elk jaar te popelen om zijn Pietenpak aan te trekken. Zwarte Piet is ondanks de zwarte schmink veel toegankelijker dan Sinterklaas.
Maar toch. Ik teken de Pietitie niet. Omdat wanneer tradities kwetsend zijn voor bepaalde bevolkingsgroepen, de tradities veranderd moeten worden. Ook al heb ik zelf louter positieve herinneringen en ervaringen met het Sinterklaasfeest. En zeg niet dat dat niet kan. Eerst had Sinterklaas helemaal geen Piet, later maar 1. Inmiddels heeft hij een heel arsenaal aan Pieten, inclusief vrouwelijke Pieten. Volgend jaar kan hij ook Witte Pieten hebben. Hebben we wel nog input nodig wat het 19e-eeuwse beeld van zwarte mensen op de witte man is. En als we dan toch op zoek gaan naar een kloppende afspiegeling van de huidige Nederlandse samenleving: Chinese Piet, Cabo Piet, Homo Piet, Mokro Piet, Moslim Piet, Dikke Piet, Anorexia Piet… En stiekem Sinterklaas steeds wat meer laten lijken op Nelson Mandela. Of Morgan Freeman. Of Desmond Tutu.
Tekende jij de Pietitie of niet? En hoe leg jij deze discussie uit aan jouw kinderen?
xoxo – Irene
Deze post werd geïnspireerd door de blogpost van Rob Wijnberg voor De Correspondent en Hanna de Vries.
Finkelstein & sons 
Ik ben er nog steeds niet uit, ben ik voor of tegen piet. Het maakt me eigenlijk geen zak uit. Geel, groen, zwart, homo of vrouw, doe mij gewoon een zooitje pieten.
Wat ik wel moeilijk vindt is de toon van de discussie. Met de uitspraak zwarte piet = racisme voelen vele Nederlanders zich aangevallen. Ineens wordt je van racisme beschuldigd terwijl niemand, op een stiekeme pieten-fascist na die elk jaar zich voor de buis zit te verkneukelen bij de Sint intocht, het sinterklaasfeest met die intentie viert. Maar ja, hoe kaart je anders iets aan? Juist door stelling te nemen.
Racisme is onderscheidt maken op basis van bepaalde kenmerken waarbij het ene ras superieur is aan het andere. Die gedachte kan ik een heel eind volgen in de Sint piet verhouding. Zelfs mijn autocorrect herstelt Sint met een hoofdletter en laat piet klein zijn. Maar voor mij zijn het figuren in een volksfeest en geen stereotypen van bepaalde rassen. Om die reden vind ook niks racistisch in de verhouding Bassie en Adriaan. Acrobaten zijn niet superieur aan clowns, Bassie is gewoon stom. En Adriaan ook maar dat even daargelaten.
Dan de reacties van het pro pieten kamp. ai…. Die zijn op z’n zachts gezegd pijnlijk te noemen. Wat een opborrelende haat en puur rascistische afbeeldingen en uitspraken komen daaruit. Dan ga ik me toch afvragen of er niet meer stiekemerds al jaren achter de buis heimelijk aan het genieten zijn van de piet-Sint verhouding…..
Dat het kwetsend is kan ik me wel voorstellen. Dat je daar rekening mee moet houden vind ik ook. Dus doe mij een paar roze, een paar zwarte en een paar blauwe pieten, iedereen blij. Kinderen geloven maar een paar jaar, dus binnen 3 jaar hebben we een hele nieuwe generatie gelovigen die niet anders weten dan dat er meerdere kleurtjes pieten zijn. Dan vertellen de oudere zusjes en broertjes met lichte nostalgie over de tijd dat er alleen zwarte pieten waren en schudden hun kleinere broer of zus meewarig hun hoofd. He wat een saai gebeuren.