Dat is een doordenker, die titel. Maar edel denken is zoveel makkelijker als edel doen. Ik lig al een maand wakker over de middelbare schoolkeuze van Junior. Laten we hem zelf kiezen of niet? En waaruit laten we hem dan kiezen? Hoe helpen we hem die keuze te maken? En wat als zijn keuze anders is dan onze voorkeur? Nu is dat voor ieder kind lastig. Je kind is 12 jaar, oud genoeg om te weten wat hij wil en dat ook te kunnen onderbouwen met enige motivatie. Maar is een twaalfjarige ook wijs genoeg om over zoveel zelfreflectie te beschikken dat hij ook kan kiezen wat misschien beter voor hem is dan leuk? 

Ik vind het super lastig, zeker omdat Junior op tienjarige leeftijd deze keuze moet maken. En dan mag hij hoogbegaafd zijn en wijzer dan zijn leeftijdgenoten, hij is nog niet volwassen. Het was ook lastig, omdat ikzelf onderweg de weg kwijt raakte over waarom hij eerder naar de middelbare school zou gaan. We zochten een psycholoog op omdat hij geen plezier meer had in leren, moe en lusteloos van school kwam en zijn schoolprestaties daalden. We wilden dus dat hij weer plezier kreeg in het leren, geïnspireerd van school zou komen en dat daardoor zijn schoolprestaties weer op het oude niveau zouden terugkeren. Maar door de term “hoogbegaafd” en uitdrukkingen als “hij wordt intellectueel onvoldoende uitgedaagd” dacht ik als snel in termen van Meer! Moeilijker! Sneller! Hoger! Beter!

Wij als klootjesvolk denken vaak dat de oplossing voor hoogbegaafdheidsonderwijs in het zogeheten excellentieonderwijs ligt. Verrijkingslessen, Honoursprogramma’s of versneld examen doen. We verwachten dat ze hoge cijfers halen, dat ze meer doen omdat ze zeeën van tijd over hebben. Hoe vaak krijgen hoogbegaafden niet te horen: “Kom op, je bent toch zo slim? Laat het dan ook zien!”

Toch zijn er geen 240.000 Einsteins op de wereld.

Om je een idee te geven: 0,01% van zijn leeftijdsgenoten heeft hetzelfde intelligentieniveau als Junior. Gebaseerd op de grootte van de wereldbevolking (2,4 miljard and counting) zouden er 240.000 mensen, jong en oud, op de wereld rondlopen met hetzelfde IQ als hij. Toch zijn er geen 240.000 Einsteins op de wereld. En dat is nu ook de valkuil: niet elke (uitzonderlijk) hoogbegaafde kan of wil de nieuwe Einstein worden. Veel hoogbegaafden gaan pas echt aan het werk als ze een onderwerp vinden dat hen fascineert. En dat is niet bij elke hoogbegaafde natuurkunde of een ander beta-vak waar Nobelprijzen mee te winnen valt.

Het hoogste is niet altijd het beste voor je kind

Ik wil, waarschijnlijk net zoals veel ouders, het beste voor mijn kind. Maar het hoogste/moeilijkste/snelste/hoogste is niet altijd het beste. Dus toen we op zoek gingen naar een passende middelbare school, kwamen we al snel op twee scholen met een beschermde klas voor hoogbegaafden: het Walburg College in Zwijndrecht en Calvijn Vreewijk in Rotterdam. Als ouder had ik de voorkeur voor Calvijn, een school die veel persoonlijke ondersteuning biedt en leerlingen de ruimte geeft het beste uit henzelf te halen. Zowel Manlief als Junior’s vader deelden die voorkeur. Junior koos echter voor het Walburg. De school die hoogbegaafden 3 jaar lang de ruimte geeft om hun interesse voor leren te vinden en vanuit zichzelf gemotiveerd te raken om te leren. En dus ook de verplichte en ‘domme’ dingen willen doen. De school waar ze kinderen op hun iPad laten gamen terwijl ze eigenlijk iets zouden moeten opzoeken.